Beschrijving afasie
Afasie is een taalstoornis die ontstaat door een hersenletsel in de linker hersenhelft. Dit wordt meestal veroorzaakt door een beroerte (CVA). Daarnaast kan afasie ook ontstaan door een hersentumor, een ongeval of een andere aandoening in de hersenen. Bij sommige mensen zit het taalsysteem in de rechterhersenhelft. Als zij hersenletsel oplopen in de rechterhersenhelft kan er ook een afasie optreden. Afasie komt het meest voor bij volwassenen en ouderen. Maar ook kinderen en jongeren kunnen hersenletsel oplopen met een afasie als gevolg.
Door afasie ontstaan er problemen met spreken, lezen, schrijven en begrijpen. Samen geven deze talige problemen moeilijkheden bij communicatie. De ernst en omvang van de afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel. Belangrijk hierbij zijn het vroegere taalvermogen, iemands persoonlijkheid en de algehele gezondheid.
Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met zinsopbouw. Het komt regelmatig voor dat een afasiepatiënt een ander woord zegt dan bedoelt. Ook komt het voor dat afasiepatiënten juist wél veel spreken, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen. Zij hebben vaak grote problemen met begrijpen van taal. Tijdens een gesprek vangen ze bijvoorbeeld alleen trefwoorden op en bedenken zelf een verband hiertussen. Vooral bij ingewikkelde zinnen levert dit regelmatig misverstanden op.
Naast spreken en begrijpen kunnen er problemen zijn met lezen en schrijven. Het lezen van een boek of het volgen van een ondertiteling op de TV is vaak moeilijk en blijkt soms zelfs onmogelijk. Schrijfproblemen kunnen het moeilijk maken om boodschappen te noteren bij telefoneren.
Herstel van taal- en spraakproblemen vindt voornamelijk plaats in de eerste drie tot zes maanden na de beroerte. Juist in deze periode is veel logopedische therapie belangrijk.
Behandeling
De logopedist zal eerst een onderzoek afnemen naar het begrijpen en uiten van de gesproken en geschreven taal. Deze gaat na hoe de communicatie van de patiënt met de omgeving (partner, familie) verloopt. De resultaten worden met de patiënt en familie besproken. De logopedist geeft verdere voorlichting en adviezen.
De behandeling is gericht op de individuele problematiek. Er worden oefeningen gedaan om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven te verbeteren. Ook wordt de patiënt en de directe omgeving geleerd hoe zij op een andere manier met elkaar kunnen communiceren. Het kan zijn dat een communicatie-hulpmiddel zinvol is. De logopedist zal dan hierover adviseren en begeleiding bieden.
